تگ Canonical یکی از آن تگ‌هایی است که همه وبمسترها حداقل یک بار مجبور به حل مشکلات ناشی از عدم استفاده درست از آن شده‌اند. شایع‌ترین خطایی که برای یک متخصص سئو ممکن است پیش آید، مشکل ایندکس نشدن صفحاتی است که سرچ کنسول ادعا در طول کار با آن ادعا خواهد کرد تگ کنونیکال Canonical برای آن‌ها یا به درستی انتخاب نشده یا با متا تگ کنونیکالی که گوگل تشخیص داده است؛ متفاوت است. اینکه چگونه برای صفحاتی که از این نظر مشکل دارند تگ کنونیکال تعریف کنیم بسیار مهم است، و در قدم اول برای آنکه بتوانیم به صورت صحیح و با روش استاندارد از این تگ استفاده کنیم باید ابتدا معنی Canonical را به خوبی درک کنیم و بدانیم چیست و در کجا و چطوری استفاده کنیم، چرا که استفاده نادرست از این تگ علاوه بر اینکه شما و ربات‌های گوگل را حسابی گمراه می‌کند، مانع از گرفتن رنک (Rank) مناسب برای صفحات شما می‌شود. و شما در این مقاله از سایت میزفا نحوه استفاده صحیح از این تگ کنونیکال را یاد خواهید گرفت.

البته ما جدای از Canonical اصطلاح Canonicalization هم داریم و به این موضوع هم میپردازیم.

تگ Canonical چیست

معنی canonical چیست ؟ تمام داستان کنونیکال این می باشد که گوگل نسبت به محتوای تکراری به شدت حساس خواهد بود ، در مقاله پنالتی شدن سایت در گوگل درباره مشکلات محتوای تکراری یا همان Duplicate content صحبت کرده بودیم و حتی کمی درباره تگ کنونیکال در آنجا نوشتیم و گفتیم چه تاثیری در پنالی شدن وبسایت ما در نتایج گوگل دارد.

آیا گوگل به تگ کنونیکال توجه می‌کند؟
زمانیکه ربات‌های گوگل با آدرس‌هایی که محتوای تکراری دارند؛ روبه‌رو می‌شوند باید یکی از آن محتواها را به دیگری ترجیح داده و آن آدرس را به عنوان آدرس اصلی ایندکس کنند، منظور از آدرس همان URL صفحه است. حال شما به کمک این تگ پرکاربرد می‌توانید در این امر به گوگل بگویید که لطفا به جای آنکه خودت ترجیح دهی کدام آدرس URL اصلی است، به حرف من گوش کن. در این حالت باید در نظر بگیرید که تنظیم کردن تگ کنونیکال Canonical به معنی گوش دادن حرف گوگل به شما نیست ولی به احتمال زیاد حرف شما را در اولویت قرار خواهد داد.

اصولا گوگل آدرس اولی یعنی URL اولی که ایندکس می‌کند را اصلی در نظر می‌گیرد، هر چند این حرف بنده همیشه درست نیست ولی این را هم در نظر بگیرید که تصمیم گیری نهایی برای اعمال تگ های کنونیکال در سایت شما ربات گوگل است و نه شما. گوگل در این داکیومنت گفته:

Which is my canonical URL, according to Google?
Use the URL Inspection tool to learn which page Google considers canonical. Note that even if you explicitly designate a canonical page, Google might choose a different canonical for various reasons, such as performance or content.

پس بدانید که اولویت در انتخاب کنونیکال یک صفحه با گوگل است و با شما نیست، با این حال میزفا پیشنهاد میکند که در صفحات خودتان از این متاتگ پرکاربرد استفاده کنید. علت استفاده را در پاراگراف بعدی بخوانید.

علت به وجود آمدن محتوای تکراری در سایت

مطمئنا هیچ متخصص حرفه ای در امر سئو به صورت ارادی صفحاتی با محتوای یکسان تولید نمی‌کند، پس چرا صفحاتی با محتوای تکراری در سایت شما به وجود آمده است؟

آدرس‌های چندگانه (Multiple URLs): این آدرس‌ها در سایت‌های فروشگاهی که با تغییر متغیرهایی مثل قیمت، رنگ و دسته بندی های مختلف و یا مثلا بهترین محصولات و یا پرفروش‌ترین‌ها، تولید می‌شوند.

آدرس‌هایی که با Session های مختلف تولید می‌شوند: آدرس‌هایی که به صورت اتوماتیک توسط سیستم مدیریت محتوای سایت شما و با تغییر Session تولید می‌شوند. آیا صفحاتی دارید که قرار است با پرینتر به خوبی نشان داده شوند؟ آیا از لینک‌های خرده نان( Breadcrumb Links) در آدرس‌دهی استفاده می‌کنید؟

نسخه‌های HTTP، HTTPS و با WWW و بدون WWW یک سایت: اگر به ربات‌های گوگل به صورت درست اعلام نکنید که آدرس‌های

http://example.com

http://www.example.com

https://example.com

https://www.example.com

همگی به یک صفحه اشاره می‌کنند؛ این آدرسها به صورت جداگانه در گوگل انیندکس و ثبت میشوند. (حل این مشکل توسط کد انتقال دائمی یا کد Redirect 301 امکان‌پذیر است.)

کوچک یا بزرگ بودن کلمات انگلیسی که در آدرس صفحات سایت وجود دارد: برای مرورگرها و کاربران کوچک یا بزرگ بودن حروف اهمیتی ندارد اما موتورهای جست‌و‌جو نسبت به این موضوع حساسیت دارند. اگر سایت شما در دسته‌بندی‌های هاست نسبت به حروف کوچک و بزرگ حساس نیست؛ بدون شک به مشکل خواهید خورد.

آدرس‌های متفاوت برای موبایل: اگر آدرس صفحات شما در زمانیکه کاربر با موبایل از سایت شما دیدن می‌کند با کاربر دسکتاپ متفاوت است.مثلا m.example.com را برای ورژن موبایل صفحه example.com در نظر گرفته باشید.

برخی وبسایت‌ها برای به اشتراک گذاشتن محتوای خود در شبکه‌های اجتماعی URL کوتاه‌تری خواهند داشت و این URL ریدایرکت نخواهند شد ، همانند دیجی‌کالا، درواقع هر محصول دیجی‌کالا با دو URL مختلف را می‌توان نشان داد ولی آن‌ها با تگ کنونیکال مشکل محتوای تکراری را حل کرده‌اند.

دقت کنید در مثال‌هایی که گفتیم لزوما محتوای تکراری تولید نشده است بلکه این تعدد آدرس‌ها است که باعث بوجود آمدن محتوای تکراری در صفحات یکسانی که با چند آدرس در دسترس هستند شده است. همچنین دقت داشته باشید که حل مشکل به وجود آمدن محتوای تکراری فقط به کمک تگ کنونیکال برطرف نمی‌شود و راه‌های دیگری مثل انتقال دائمی صفحات( Redirect 301) و استفاده از بخش URL Parameter در سرچ کنسول برای حل این مشکل وجود دارد. ما در دوره فیلم آموزشی سرچ کنسول جدا از آنکه به مبحث URL Parameter پرداختیم به نحوه ریدایرکت کردن هم به شکل بسیار جامعی پرداختیم تا کمترین محتوای احتمالی را داشته باشید.

کاربرد متا تگ Canonical

همانطور که گفتیم زمانی از تگ کنونیکال استفاده می‌کنیم که بخواهیم به ربات گوگل بگوییم از بین چند صفحه که به نظر می‌رسد محتوای تکراری دارند کدام صفحه را به عنوان صفحه اصلی در نظر بگیر.

با کمک تگ کنونیکال به ربات‌های گوگل این را میفهماینم که ، آدرس‌های مختلفی که محتوای منحصر به فرد ندارند و قسمتی از محتوای صفحه دیگری هستند نباید در نتایج جست‌و جو نشان داده شوند.

نحوه استفاده از rel=”canonical”

۱ - https://www.example.com/quality-wrenches.html

۲ - https://example.com/quality-wrenches.html

۳ - https://example.com/quality-wrenches.htm?sort=price

۴ - https://example.com/quality-wrenches.htm/print

برای مثال باید به آدرس های بالا توجه کنیم . تصور کنید در یک فروشگاه اینترنتی، آدرس اول به صفحه اصلی محصولات اشاره خواهد کرد . آدرس دوم بدون www است. آدرس سوم محصولات را بر اساس قیمت مرتب خواهد کرد و آدرس چهارم نسخه قابل پرینت صفحه اصلی می باشد . محصولات این فروشگاه اینترنتی باید فقط با آدرس صفحه اول در گوگل ایندکس شوند، در نتیجه برای همه صفحات ( حتی صفحه اصلی) متا تگ Canonical را به شکل زیر تعریف می‌کنیم.

باید دقت کنید که این تگ در قسمت head کدهای html هر 4 صفحه قرار می‌گیرد.

با این کار به ربات‌های گوگل می‌گوییم که اگر ۴ ادرس بالا را مشاهده کرد فقط آدرس ۱ را در نظر بگیرد و در نتایج نشان دهد و ۳ ادرس بعدی هر آنچه که دارند مربوط به آدرس ۱ است.

تگ Canonical در افزونه Yoast وردپرس

اگر سایت شما با سیستم مدیریت محتوای وردپرس نوشته شده است و از افزونه یوآست Yoast برای بهبود وضعیت SEO سایت خود استفاده می‌کنید، می‌توانید به سادگی از قسمتی که در شکل زیر مشخص شده است برای هر صفحه آدرس کنونیکال را تعریف کنید.

چند مثال از نحوه استفاده از تگ Canonical در سایت‌های مختلف

قبل از بررسی متا تگ کنونیکال در چند نمونه سایت ایرانی در خاطرتان باشد ،  استفاده از متا تگ کنونیکال به استراتژی‌های هر سازمان بستگی دارد و نسخه‌ای که یک سایت برای نحوه کاربرد تگ Canonical استفاده کرده است؛ ممکن است با استراتژی‌های سایت شما همخوانی نداشته باشد.

بهترین راه این است که سناریوهای مختلفی که در زیر برایتان آورده شده است را با دقت بررسی کنید و سپس با توجه به برنامه‌ای که برای ایندکس شدن صفحات سایت خود در گوگل دارید برای استفاده از متا تگ Canonical اقدام کنید.

مثال ۱ – نحوه استفاده از تگ Canonical در فروشگاه دیجی‌کالا

بیایید نحوه دسته‌بندی صفحات در این فروشگاه را مورد بررسی قرار دهیم . در منو صفحه اصلی دیجی کالا یک سری دسته‌بندی از محصولات مختلف را می‌بینیم. فرض کنید داخل زیر دسته کالاهای مسی می‌شویم. به آدرس صفحه در شکل زیر دقت کنید.

استفاده دیجی کالا از متا تگ کنونیکال

در این صفحه دیجی کالا تمام محصولات مسی خود را یک‌جا جمع کرده است. به قسمت بالای عکس‌ها نگاه کنید که چند فیلتر مختلف برای تغییر نحوه نمایش این اجناس درج شده است. روی یکی از این فیلترها کلیک کنید. حالا به دقت به آدرس صفحه نگاه کنید. در بالا گفتیم یکی از کاربردهای استفاده از تگ کنونیکال زمانی است که با تغییر فیلترهایی مثل رنگ، قیمت، ارزان‌ترین و … آدرس‌هایی جدید تولید می‌شوند.

اعمال فیلتر بر محصولات و عملکرد تگ کنونیکال

حالا بیایییم به این سوال‌ها پاسخ بدهیم:

همه محصولات مسی سایت دیجی کالا در کدام صفحه قرار گرفته اند؟

آیا با کلیک کردن روی فیلتر جدیدترین‌ها، محصولاتی به ما نمایش داده می‌شود که در صفحه اصلی وجود داشته اند؟ یا محصولاتی جدید برای نمایش وجود دارد؟

حالا بیاییم به منبع کد صفحه بالا نگاه کنیم. عبارت rel=”canonical” را در صفحه کد جست‌و‌جو کردیم. نتیجه را در تصویر می‌بینید.

استفاده از رل canonical در سایت دیجی کالا

تگ کنونیکال این صفحه، صفحه اصلی محصولات مسی است. زمانیکه شما به این شکل از متا تگ Canonical استفاده می‌کنید، به ربات‌های گوگل می‌فهمانید که این صفحه فیلتر شده محتوایی دارد که شامل محتوای صفحه اصلی محصولات است و به جای اینکه صفحه با آدرس فیلتر شده در گوگل ایندکس شود، باید صفحه با محصولات اصلی که صفحه کامل‌تری است؛ ایندکس شود.

بیاییم نگاهی به منبع کد صفحه اصلی محصولات مسی نیز بیندازیم، دیجی کالا برای احتیاط بیش‌تر متا تگ Canonical  این صفحه را هم خود صفحه تعریف کرده است تا به گوگل در درک بهتر صفحه اصلی که باید به عنوان صفحه محصولات مسی ایندکس شود؛ کمک کرده باشد و آن ها را به طور واضح تری با گوگل نشان دهد .

استفاده از تگ Canonical در صفحه اصلی محصولات سایت دیجی کالا

اشتباهات رایجی که در استفاده از تگ Canonical وجود دارد

یکی از خطاهایی که ممکن است به وجود آید این است که آدرس صفحه اصلی به عنوان کنونیکال همه صفحات سایت تعریف شود. انجام دادن اینکار به این معناست که به ربات‌های موتورهای جست و جو اعلام کنید که همه صفحات سایت من یک کپی از صفحه اصلی سایت هستند. در این حالت همه صفحات شما از ایندکس گوگل خارج می‌شوند و فقط صفحه اصلی ایندکس می‌شود.

برای یک صفحه بیش از یک تگ کنونیکال تعریف شود : فقط اولین تگ کنونیکال توسط ربات‌های موتورهای جست و جو پذیرفته می‌شود.

(آپدیت ۲۸ – ۴ – ۹۸ ) البته این موضوع جای بحث دارد چرا که در سال ۲۰۱۳ گوگل در این مقاله اشاره کرده که اگر تو رل کنونیکال در صفحه ای از سایت ما مشاهده کند هر دو را نادیده می‌گیرد. با این حال چه نادیده بگیرد و چه اولی را در نظر بگیرد پیشنهاد میکنیم همیشه یک بار از این متاتگ مهم سئو استفاده کنید (پایان آپدیت ۲۸ – ۴ – ۹۸ ).

لینک کنونیکال به درستی تعریف نشود:

فرض کنید آدرس صفحات شما با http، https با www و بدون www  در دسترس است و شما آدرس با https  و www را در فایل .htaccess و .webconfig از روی هاست به عنوان آدرس اصلی تعریف کرده اید. زمانیکه میخواهید برای یک صفحه یک تگ کنونیکال تعریف کنید باید حواستان به نوع آدرس‌دهی آن صفحه باشد و حتما از آدرسی که با https و www ساخته شده است استفاده کنید.

کنونیکال جا به جا تعریف شود:

در یک سایت فروشگاهی لازم است صفحات محصولات به صورت جداگانه ایندکس شوند. اینکه صفحات دسته‌بندی محصولات را به جای صفحه کل محصولات ایندکس کنید، و به جای اینکه صفحه محصولات را به عنوان کنونیکال صفحات دسته بندی تعریف کنید، صفحات دسته بندی را  ایندکس و صفحات محصول را ایندکس نکنید؛ یکی از اشتباهات رایج در استفاده از تگ کنونیکال را مرتکب شده اید.

عدم استفاده درست از رل کنونیکال در صفحه بندی صفحات و یا مقالات: به این نکته دقت کنید که استراتژی شما برای ایندکس شدن صفحاتی که به صورت چند برگی در سایت شما وجود دارد؛ تعیین کننده نحوه استفاده شما از تگ کنونیکال در مورد آن‌هاست. اگر می‌خواهید تمام ترافیک ورودی به صفحه اول یک دسته‌بندی تعلق داشته باشد و لینک‌های موجود در صفحات بعدی قابل follow و index شدن هستند، می‌توانید صفحه اول مربوط به هر دسته‌بندی را به عنوان کنونیکال صفحات بعدی تعریف کنید. اما اگر سناریوی سایت شما در صفحه بندی به شکل زیر است هرگز از تگ کنونیکال استفاده نکنید.
ممکن می باشد داستانی را در یکی از دسته بندی هایی که دارید مورد بررسی و تعریف قرار دهید که ادامه دار باشد . در این‌صورت اگر آدرس صفحه اول از آموزش یا داستان شما به عنوان کنونیکال صفحات بعدی در نظر گرفته شود، قسمتهای بعدی آموزش یا داستان شما در گوگل ایندکس نمیشود. در این حالت بهترین راه استفاده از تگ های rel که مقدار های next  و prev را می‌گیرند؛ می‌باشد.